Een man wordt achterna gezeten door een hongerige tijger. Wanhopig staat hij stil; hij draait zich om en roept tegen de tijger: ‘Waarom laat je me niet met rust?’ Waarop de tijger antwoordt: ‘Waarom stop jij niet met er zo smakelijk uit te zien?’

Bovenstaand verhaal staat in het boek “NLP voor Dummies”¹. Het geeft aan dat twee partijen heel verschillend tegen een situatie kunnen aankijken. Als je daar niet op bedacht bent, kunnen er hierdoor makkelijk misverstanden ontstaan. Elke partij vraagt zich af waarom de andere niet wil ‘meewerken’. Effectief communiceren is daarom zo belangrijk. Dit is een vaardigheid die iedereen kan ontwikkelen. Vanuit NLP worden nuttige handreikingen gedaan om beter te leren communiceren. Omdat succes als yogaleraar voor een belangrijk deel afhangt van communicatieve vaardigheden, wordt in in artikel kort uitgelegd wat NLP is en wat je er als yogaleraar aan hebt.

Als yogadocent herken je deze situatie vast wel:
Je legt een oefening uit en de meeste leerlingen doen het goed. Maar één leerling doet niet wat de bedoeling is. Je weet zeker dat ze er fysiek toe in staat is, dus daar kan het niet aan liggen. Schijnbaar heeft ze de oefening niet begrepen. Je legt het nader uit, maar toch blijft de leerling het verkeerd doen. Om haar verder niet al te zeer in verlegenheid te brengen, laat je het uiteindelijk maar zitten. Maar echt bevredigend is dit niet.

In zulke situaties kan NLP hulp bieden. Maar wat is dat eigenlijk? Kort gezegd: NLP is een verzameling ideeën over hoe mensen communiceren en informatie verwerken en het reikt methodes/technieken aan om hier invloed op uit te oefenen.
Het is in de jaren 70  door de Amerikanen Richard Bandler (wiskundige en psycholoog) en John Grinder (taalkundige) bedacht. Sinds deze beginperiode is NLP steeds verder ontwikkeld en uiteindelijk waaide het vanuit Amerika over naar Nederland.

NLP is een afkorting van “Neuro Linguistisch Programmeren”. Omdat dit niet echt alledaagse woorden zijn, leg ik je hieronder uit wat ermee bedoeld.

Neuro
Prikkels komen via onze zintuigen binnen en worden vervolgens op een bepaalde manier in ons zenuwstelsel verwerkt. Enig idee van hoe dit in z’n werk gaat, kan helpen het menselijk gedrag en de menselijke communicatie te begrijpen. Vandaar het woord ‘neuro’ (denk maar aan neuron, wat een zenuwcel is).

Linguistisch
Dit komt van het latijnse woord ‘lingua’ wat ’taal’ betekent. Taal speelt een belangrijke rol in hoe we ervaringen verwerken die via onze zintuigen binnenkomen. Door iets net even anders te benoemen of te verwoorden, kun je er totaal anders tegen aan gaan kijken. Zo krachtig is taal.

Programmeren
Mensen denken en doen volgens bepaalde vaste patronen. Deze patronen zijn een beetje vergelijkbaar met computerprogramma’s². NLP gaat er van uit dat die patronen in hoge mate veranderbaar zijn. Net als computerprogrammeurs een software kunnen herschrijven, zo kunnen wij onze patronen veranderen. Hiervoor kunnen wij gebruik maken van inzicht in ons zenuwstelsel en de van de kracht van taal.

Vier Pijlers van NLP

Je zult nu wel een idee hebben van wat NLP zo ongeveer inhoudt. Maar wat kun je er nou mee? Er is zoveel over NLP gezegd en geschreven dat je misschien geen idee hebt waar je moet beginnen. Maar als je in gedachten houdt dat NLP op vier pijlers is gebaseerd, kom je al een heel eind.

De vier pijlers zijn:

• rapport (goed contact maken/hebben met de ander);
• zintuiglijk bewustzijn;
• resultaatgericht denken;
• flexibel gedrag.

De vier pijlers van NLP. Naar: Ready & Burton³.

Terugkomend op de leerling die de oefening niet snapte; hoe kunnen de vier pijlers je helpen om hiermee om te gaan?

Allereerst moet je zorgen voor een goed rapport (spreek uit als ‘rappoor’). Dus zorg voor een goed contact tussen jou en haar. Als ze je vertrouwt en zich op haar gemak bij je voelt, is ze veel eerder bereid suggesties van je aan te nemen. Om rapport te krijgen, stem je je op de leerling af.

Hiervoor is zintuiglijk bewustzijn nodig. Wat zie je de leerling precies ‘verkeerd’ doen? Wat drukt haar gezicht uit? Zie je haar neutraal, gegeneerd, verward of gefrustreerd kijken? Wat hoor je haar er eventueel over zeggen? Door goed te letten op signalen die ze afgeeft, kun je je op de leerling afstemmen. Bovendien merkt zij dan dat je oprechte aandacht voor haar hebt. Dat draagt allemaal bij aan een goed rapport.

Het gaat er dus om dat je goed gebruik maakt van je zintuigen. Maar het is ook belangrijk dat je rekening houdt met hoe de leerling háár zintuigen gebruikt. Zien, horen en voelen zijn de belangrijkste zintuigen van een mens. NLP gaat er van uit dat iemand vaak een voorkeurszintuig heeft⁴. Dat kan ook bij je leerling het geval zijn. Mogelijk is zij vooral gericht op voelen en minder op zien en horen. Dat je de oefening voordeed (zien) en er wat over vertelde (horen) was voor haar misschien niet genoeg om het te kunnen begrijpen. In zo’n geval kun je naar haar toegaan en zachtjes met de hand begeleiden zodat ze kan voelen wat de bedoeling is. (als je leerlingen gaat aanraken, is goede afstemming helemaal belangrijk!).

Resultaatgericht denken houdt in dat je goed voor ogen hebt wat je met de oefening precies wilt bereiken. Misschien hoef je het je leerling en jezelf niet zo moeilijk te maken, en kun je hetzelfde bereiken met een eenvoudiger alternatief.

Flexibel gedrag sluit hier goed op aan; het wil zeggen dat je het over een andere boeg gooit als een bepaalde aanpak niet werkt. Opmerkzaamheid en een open houding zijn hiervoor onmisbaar.

Dit is maar een voorbeeld van wat een yogaleraar aan NLP zou kunnen hebben. De toepassingen zijn legio. Hoe ga je bijvoorbeeld om met leerlingen die veel beslag op je leggen? Het kiezen van de juiste woorden en een goed gebruik van lichaamstaal kunnen wonderen doen. Dit zijn allemaal dingen waar NLP een boel over te melden heeft.

Als je meer wilt weten over NLP; er zijn drie boeken die ik kan aanbevelen:

“Het ABC van NLP” van Yoka & Dick Brouwer. Met dit boekje uit de Ankertjes-serie heb je voor weinig geld een uitstekende introductie. ISNB: 9789020200775

“NLP voor Dummies, 2e editie” van Romilla Ready en Kate Burton. Zoals elk ‘voor Dummies’ boek, is het een uiterst waardevol naslagwerk. ISBN: 9789043022804

“Essenties van NLP, sleutels tot persoonlijke verandering” van Lucas Derks en Jaap Hollander. Een dikke pil voor wie echt diep in de materie wil duiken. ISBN: 9789021598215

_________________________________________

Voetnoten

¹ Ready, R. en Burton, K., NLP voor Dummies, 2e editie, Amsterdam, 2011.

² NLP werd bedacht toen de computer net in opkomst was. Het was toen in de mode om te denken dat de menselijke geest als een computer werkt. Maar het is inmiddels wel duidelijk geworden dat die vergelijking op veel punten niet opgaat. Feit is wel dat de gedachten en gedrag volgens min of meer vaste patronen verlopen en dat veel van die patronen – zij het soms met grote moeite – veranderbaar zijn.

³ De tekening is van mijn hand, maar het is gebaseerd op een afbeelding uit het boek van Ready & Burton.

⁴ De opvatting dat iedereen een voorkeurszintuig heeft is nog altijd zeer populair. Het idee is dat iemand het beste leert als de aangeboden informatie aansluit op zijn/haar voorkeurszintuig. Dus iemand die visueel is ingesteld zou het beste leren door grafieken en afbeeldingen, een auditief persoon door lezingen en hoorcolleges en een kinesthetisch persoon door beweging.
Er is echter geen wetenschappelijk bewijs voor deze voorkeurszintuigen-theorie. Wel staat vast dat mensen beter leren als meerdere zintuigen worden aangesproken.
Een interessant (Engelstalig) artikel hierover:
http://www.creativitypost.com/education/beyond_learning_styles